Als je paard overenthousiast is..

Een van de meest gehoorde problemen bij het starten met clickertraining is een té enthousiast paard. Je paard staat nauwelijks stil of gaat al weer zijn favoriete oefening aanbieden. Of hij is zo gemotiveerd om een beloning te krijgen, dat hij verwoede pogingen doet je beloningstasje te plunderen.

Als je dit herkent van je eigen training met je paard, weet dan dat je niet de enige bent. Het overgrote deel van de paarden die ik ontmoet bij mijn lessen valt eerder in de categorie ‘jippie, het is weer trainingstijd’ dan in ‘nee dankje, ik heb nog andere dingen te doen’. Het is dus helemaal niet gek en zeker geen reden om je clicker en beloningen weer op te bergen. Er zijn verschillende dingen die je kunt veranderen in je training en die een groot verschil kunnen maken in de rust van je paard rondom het trainen. In een les positieve bekrachtiging help ik je bepalen welke strategie het beste voor jouw paard werkt.

In hoofdlijnen zijn er vier gebieden waaraan ik dan aandacht besteed:

1. Zijn we in de snackbar of aan het ontbijten?
jouw paard bij mij in opleiding
Foto: www.curly-horses.nl

De eerste en meestal de effectiefste manier die ik inzet voor meer rust in de training, is het gebruiken van de juiste voerbeloning. Als ik jou een patatje zou beloven, doe je daar een stuk meer voor dan een normale boterham met jam. Ook je paard heeft zo zijn voorkeuren voor verschillende soorten voer. Daarom zetten we deze strategisch is. Willen we rust aanmoedigen, dan maken we gebruik van een voerbeloning waar je paard wel moeite voor wil doen, maar niet te enthousiast van wordt.

De hengst op de foto links was erg energiek en gemotiveerd in de training. Door hem een niet té lekkere beloning te geven, kwam er steeds meer rust in de training.

2. Terug naar de basis

De allereerste oefening bij het trainen met voerbeloningen is het rustig wachten tot de beloning komt. Vaak heeft een paard nog niet door dat dit de allermakkelijkste manier is om snel aan een beloning te komen. Maar hoe vaker je het beleefd wachten oefent, hoe makkelijker de keuze wordt voor je paard om even niet iets aan te bieden. Beleefdheid wordt zo het nieuwe bedelen.

3. Een oefening op een betrouwbaar signaal zetten
samen met je paard
Mede door nauwkeurige signalen van de mens leert het paard een gezonde balans aan tussen wachten op een beloning en bewegen met plezier.

Is jouw paard er zo een die maar al te graag oefeningen doet die erg energiek zijn, zoals de jambette, galopperen of zelfs steigeren? Dan is het extra belangrijk dat je leert hoe je duidelijk aan je paard kunt aangeven wanneer dat wel of niet de bedoeling is.

Paarden zijn heel goed in het lezen van onze lichaamstaal. Vaak voorspellen ze door een kleine beweging van ons al welke oefening er gevraagd zal worden. Het kan dan al snel gebeuren dat een paard deze beweging al als het signaal gaat zien voor de oefening. Zo gebeurd het dan bijvoorbeeld dat je een jambette krijgt wanneer je naast zijn schouder staat in plaats van pas als je het echte signaal geeft.

Om dit op te lossen, is het belangrijk dat je snapt hoe je een gedrag op een betrouwbaar signaal (commando) zet. Dit is iets waar ik graag aandacht aan besteed in jouw les.

4. Weten wanneer het wél mag

Als jij een paard hebt die een echte beweger is, heeft dat zeker ook zijn voordelen! Want eigenlijk vinden we het vaak maar al te leuk om als in een sprookje in vrijheid met een paard rond te rennen. Waar de voorgaande stappen gingen over rust creëren, kunnen we ook werken aan een duidelijke omgeving waarin energieke beweging wél mag.

Een voorbeeld van hoe het werken met een overenthousiast paard in mijn lessen gaat, zie je in de onderstaande video. Een van mijn lesklanten is hier met haar Lusitano aan de slag. Hij is snel hoog in energie en erg gemotiveerd. Met around a roundpen, of omgekeerd longeren waarbij het paard om een cirkel heenloopt, kan ze hem op een positieve zijn beweging te geven. Geen gedrang en een veilige en duidelijke situatie voor mens én paard.

De afscheiding helpt het paard om afstand tot de eigenaresse te bewaren. Door dit af te wisselen met rustigere oefeningen, leert dit paard dat bewegen mag, maar dat het vooral rust is wat beloningen oplevert.

Het einde van een sessie clickertraining met je paard goed afsluiten

Levert een einde sessie signaal frustratie op?

Bij traditionele paardentraining wordt het als beloning gezien om te stoppen met de training, de druk valt weg en het paard mag rust hebben. Maar als je met positieve bekrachtiging werkt, weet je dat je paard het zo leuk vind om met je samen te werken, dat hij vaak net zo lief verder zou willen trainen. Een mooi compliment voor jou, maar hoe rond je je training toch op een goede manier af?

Het ‘einde sessie’ signaal kent nadelen

Zelf werk ik met een ‘klaar’ of ‘einde sessie’ signaal, een specifieke handeling die het paard aangeeft dat er geen voerbeloningen meer te verdienen zijn. Maar het geven van een ‘klaar’ signaal kan ook negatieve gevolgen hebben.

Net zoals met andere signalen die we aan onze paarden geven om te laten zien dat we een bepaalde oefening willen uitvoeren, gaan ze ook het ‘klaar’ signaal herkennen. Zo kan een paard leren dat dit betekend dat er geen lekker voer meer komt en het afgelopen is met de gezelligheid. Dit zou frustratie kunnen opleveren.

Het is belangrijk dat je je hiervan bewust bent, zodat je op tijd kunt ingrijpen op het moment dat je merkt dat je paard het einde van de training niet zo leuk vind. Wat kun je daaraan doen?

Heeft je paard een vrije beweging, veel ruwvoer, sociaal contact en een verrijkte omgeving, dan maakt dit de overgang naar het einde van de training al minder groot. Paarden eten vrijwel de hele dag ruwvoer, waardoor er dus al een belangrijke andere bekrachtiger in de omgeving aanwezig is. Misschien niet zo lekker als jouw hooibrokjes of stukjes appel, maar wel iets wat voldoening geeft. Ook het terugkeren naar de andere paarden is iets positiefs. Deze dingen maken de kans op frustratie dus kleiner.

Het einde van een sessie clickertraining met je paard goed afsluiten
Samana van Curly Horses heeft geleerd dat hij aan het einde van de training brokjes op de grond kan zoeken. Zo is het niet erg om te stoppen. Is hij klaar met brokjes eten, dan is de stap om te gaan grazen snel gemaakt. Foto: www.curly-horses.nl

Starten is leuk, stoppen ook

Bij dierentuindieren wordt vaak in beschermd contact gewerkt, dus met een hek tussen de trainer en het dier. Met onze paarden staan we bijna altijd in dezelfde ruimte als zij, waardoor het duidelijker te zien is wanneer je paard gefrustreerde pogingen doet om de training toch door te laten gaan. Zie je zulke signalen, zorg er dan voor dat het leuk voor je paard is als je komt, maar ook als je weer weggaat. Dit kun je doen door de opties die genoemd worden in de vorige alinea aan te bieden (vrije beweging, ruwvoer, sociaal contact) maar ook door andere manieren van verrijking. Ik leg bijvoorbeeld vaak voer op de grond aan het einde van een trainingssessie (niet doen op zanderige grond) of strooi het tussen het hooi. Zo leert je paard om weg te gaan en iets voor zichzelf te gaan doen.

Een interessante optie is dat je ‘klaar’ signaal aangeeft aan je dier dat er nog wel interactie is met jou, alleen komen er geen voerbeloningen meer. Dit kun je doen door nog meer tijd met je paard door te brengen. Swa gaat na een trainingssessie vaak hooi eten en dan zit ik graag nog even bij hem om hem op zijn favoriete plekjes te kriebelen.

De inspiratie voor deze blog kwam van Zoospensefull.