Deze oefeningen kunnen niet fout gaan..

Ben jij wel eens bang om je paard iets verkeerds aan te leren? Dat is op zich geen verkeerd idee. Want sommige oefeningen zijn gewoon niet zo veilig als je geen ervaring hebt in het werken met voerbeloning. Maar wat ik niet hoop, is dat dit je tegenhoudt om aan de slag te gaan met clickertraining. Fouten maken mag namelijk!

Daarom deel ik in dit artikel vijf oefeningen met je waar je lekker in mag aanmodderen met je paard. Het gaat daarbij om jullie leerervaring en het hebben van plezier!

Want als je per ongeluk een aantal keer op het verkeerde moment beloont, en je paard daardoor een ander idee krijgt over wat de oefening inhoudt dan jijzelf, is er met de oefeningen van het onderstaande lijstje geen man overboord. Je kunt hierbij rustig oefenen met het bijsturen naar het gedrag dat je graag wilt zien van je paard, zonder meteen bang te hoeven zijn dat je paard iets heel onhandigs leert te doen.

Pauze als back-up

Natuurlijk kan net het wel gebeuren dat bij miscommunicatie de frustratie van je paard oploopt. Neem dan op tijd pauze, zodat je je plan om de oefening aan te leren kunt bijstellen. Klinkt misschien suf, maar juist daarvan zul je zo veel leren.
Ze zijn niet altijd de meest makkelijke oefeningen, maar durf jij de challenge aan te gaan? Dan weet ik zeker dat je trainersvaardigheden een stuk zullen verbeteren!

Mijn top 5 oefeningen om mee te experimenteren

1. Stationary target

Wat?

Je paard naar een voorwerp in de bak sturen zonder dat jij meeloopt.

Voordelen voor jou:

Een veelzijdige basisoefening waar je veel plezier van zult beleven omdat je hem bijvoorbeeld als mobiele poetsplaats of bewegingsmagneet kunt inzetten. Je wordt uitgedaagd om je lichaam stil te houden. Want juist als je je paard wilt helpen met handbewegingen, komt je beloningssignaal vaak ‘toevallig’ als je paard naar je hand beweegt. En dan mondt de oefening eerder uit in een handtarget volgen dan zelfstandig van jou weg lopen.

Voordelen voor je paard:

Je paard leert dat niet alleen jouw lichaam informatie kan geven over welke opdracht hij mag doen, maar ook voorwerpen in de omgeving dat doen. Bovendien komt hij in beweging zonder dat hij het gevoel heeft dat hij eindeloze rondjes moet stappen.

clickertraining paard weg sturen
Froukje heeft geleerd om op mijn wijs signaal richting de blauwe bal te lopen en die aan te raken met haar neus. Jij oefent er je lichaamstaal en timing mee, je paard leert oefeningen uitvoeren zonder afhankelijk te zijn van jouw lichaamstaal.

2. Blijven

Wat?

Heel bekend van hondentraining, leert ook ons paard bij deze oefening te blijven staan wanneer jij van hem weg beweegt.

Voordelen voor jou:

In een oogwenk zul je moeten beslissen of je paard nog stil genoeg staat om te kunnen belonen. Je zult beter op je timing gaan letten! Ook leer je gebruik maken van voorwerpen in  de leeromgeving om je paard duidelijk te maken wat de opdracht is. Op een mat of bij een target blijven staan, maakt het namelijk voor je paard duidelijker wat hij moet doen. Tenslotte vraagt ‘blijf’ ook om bewust gebruik van je lichaamstaal. Die moet namelijk goed onderscheidend zijn van hoe je je paard uitnodigt om jou juist wel te volgen.

Voordelen voor je paard:

Tot nu toe zul je je paard vooral veel beloond hebben voor op jou letten en je volgen. Bij deze oefening leert je paard dat er ook beloningen kunnen komen voor niet met jou meebewegen en dat dat zeker even leuk is. Dit zorgt voor een extra stukje ontspanning in jullie training.

voerbeloning blijven staan
Bij de oefening ‘blijf’ leer je goed nadenken over de opzet van het klaslokaal van je paard. Het is veel makkelijker voor ze om te bedenken dat ze bij een voorwerp moeten blijven, dan dat ze niet naar jou toe mogen komen.

3. Kleur herkennen

Wat?

Je paard leren dat het aanraken van de gele beker wél beloningen brengt, maar de blauwe, groene en rode niet.

Voordelen voor jou:

Deze oefening kun je letterlijk overal doen. Ook fantastisch entertainment wanneer je paard op box- of paddockrust moet. Een hele veilige oefening, omdat het ergste wat je paard kan leren, het aanraken van de verkeerde kleur beker is. Je vingervlugheid zal ook erg verbeteren! Bovendien mag je proberen jezelf op het ‘slimme Hans’ effect te betrappen: leer je je paard écht dat de gele beker de juiste is, of denkt hij dat het gaat om de beker die altijd links staat of degene die jij het laatste aanraakte?

Voordelen voor je paard:

Vergelijk het maar met het doen van een steeds moeilijkere sudokupuzzel! Zijn hersenen worden als nooit tevoren aan het werk gezet.

kleurendiscriminatie met pony
In welke volgorde de emmertjes ook staan, Swa begrijpt dat hij altijd de witte aan moet wijzen om een beloning te krijgen.

4. Apporteren

Wat?

Je paard leren een voorwerp op te pakken of zelfs op te gaan halen en dit weer naar jou terug te brengen. Er zijn tal van leuke variaties te bedenken zoals het schudden van een vlag of het sorteren van voorwerpen.

Voordelen voor jou:

Again, timing! Of jij succesvol je paard kunt aanleren om een voorwerp te pakken én te blijven vasthouden, staat of valt bij hoe duidelijk jij het beloningssignaal kunt timen.

Voordelen voor je paard:

zeker wanneer hij speels is, ga je hem een groot plezier doen! Apporteren is iets wat normaalgesproken niet als typische paardenoefening wordt gezien, wat het makkelijker maakt voor jou om je verwachtingen los te laten en de fun van het aanleren verhoogt.

paard voorwerp vastpakken
Gelderse merrie Myrtle leerde een ring om een pion leggen. Apporteren kun je dus in allerlei leuke variaties doen!

5. Voetballen

Wat?

Je paard een bal laten voortduwen met zijn neus of benen.

Voordelen voor jou:

Wil je je paard meer beweging gaan geven met positieve bekrachtiging, dan is dit een hele fijne oefening om mee te beginnen. Deze oefening heeft voor jullie beide een hoge funfactor en lijkt vaak helemaal niet op oefeningen waarbij je in het verleden je paard vroeg te bewegen want anders… Dus een schone lei om je paard te leren dat bewegen fijn is.

Voordelen voor je paard:

Naar een bal toe bewegen geeft een duidelijk doel en verhoogt dus de bewegingsmotivatie. Nog even een toelichting: voetballen verdient de laagste plaats in deze top 5, want als je paard te fanatiek met de bal is, wordt het toch even oppassen voor je eigen veiligheid. Beschermd contact, een beloning met lage waarde en regelmatig afwisselen met andere rustigere oefeningen zijn dan key!

voetballen met pony
Swa is extra gemotiveerd om te bewegen, wanneer dat achter zijn bal aan is!

Accepteer je de uitdaging?

Welke van deze oefeningen lijkt jou een leuke uitdaging om mee aan de slag te gaan?
En heb je al een idee hoe je hiermee kunt starten?

Wil je graag dat ik hierin met je meedenk, stuur me dan een berichtje via de knop hieronder! Dan denk ik met je mee wat voor jou en je paard de eerste stappen zijn.

Kennismaken met Ananja

horse agility vrijheidsdressuur wipwap

Je paard vrijheidsdressuur leren met clickertraining

Voerbeloningen bij vrijheidsdressuurVrijheidsdressuur was een tijd erg in trek en wordt nog steeds veel gedaan. Zelf bied ik ook vrijheidsdressuur aan als onderdeel van mijn lessen, maar is dit te combineren met clickertraining? Kort gezegd: clickertraining kan prima zonder vrijheidsdressuur, maar vrijheidsdressuur niet zonder clickertraining!

 
Clickertraining kan prima zonder vrijheidsdressuur

Clickertraining is niet hetzelfde als vrijheidsdressuur omdat bij beiden voerbeloningen aan bod komen! Clickertraining is een methode om gedrag aan te leren bij je paard en toe te passen bij iedere discipline in de paardensport. Of je nu gaat trailerladen, lange teugelen of de buiging aanleren, het kan allemaal met een goed getimede klik en beloning! Vrijheidsdressuur is géén methode, maar een discipline. Vrijheidsdressuur oefeningen kun je zowel aanleren met wijken voor druk (negatieve bekrachtiging, R-) als voerbeloningen (positieve bekrachtiging, R+). Vaak zie je ook dat er een combinatie gemaakt wordt van beiden, wat regelmatig een teken dat er nog niet goed begrepen wordt hoe je een paard het beste kunt motiveren. Want als je paard goed weet wat er voor hem in zit de oefening uit te voeren (wegvallen van druk of iets leuks verdienen) zal de uitvoering het beste zijn.

 
Vrijheidsdressuur kan niet zonder clickertrainingJambette shetlandpony vrijheidsdressuur

Zorg er voor dat je kennis hebt van leertheorie, met name positieve bekrachtiging, voordat je oefeningen uit de vrijheidsdressuur gaat aanleren! Je zult niet de eerste zijn de wel een ‘aan knop’ voor de jambette heeft, maar vervolgens geen ‘uit knop’ voor vier voeten rustig op de vloer. Het evenwicht hier tussen heet met een duur woord stimulus controle. Dit is iets waar in een gewone vrijheidsdresuurles vaak weinig aandacht voor is, maar wat ik heel bewust wél meeneem in mijn lessen.

Kortom: als jij graag vrijheidsdressuur les van mij wilt, ben ik hier altijd voor te porren! Het is een ontzettend leuke manier voor zowel mens als paard om samen te werken. Maar stiekem zal ik een gezonde dosis clickertrainingtechniek meenemen in jullie lessen. Zodat je niet alleen een targettend paard hebt, maar ook ontspanning. Niet alleen een mooie jambette, maar ook rustig kunnen wachten op de volgende oefening. Wil je hier meer over leren? Dan raad ik je aan om eens aan te sluiten bij een van mijn lesroutes.

Blijf op de hoogte wanneer ik in jouw regio lesgeef

Paard trainen met stationary target

Je paard naar een stationary target sturen

Het sturen van je paard naar een stationary (vast) target is een gewilde oefening tijdens mijn lessen. Het aanraken van de target is iets wat er al vrij snel in zit bij de meeste paarden. Maar hoe leer je dit nu zo aan, dat je je paard uiteindelijk vanaf een afstand naar zijn mat of pion toe kunt sturen, zonder hem extra te helpen?

 

paard naar stationary target sturen
Wat houdt de oefening aanraken van een stationary target in? Als je paard deze oefening kent, kun je hem met een signaal (hier mijn uitgestoken arm) naar een plek sturen die hij dan met zijn neus of voeten aanraakt. Leuk voor mens en paard, maar ook nuttig voor bijvoorbeeld het aanleren van aangebonden staan of je paard de trailer in sturen.

 

Laten we een stukje de leertheorie in duiken!

Kan jouw paard een stationary target aanraken, dan is het belangrijk te kijken welke hulpen je daarvoor gebruikt. En wat wil je dat het uiteindelijke signaal wordt waarop je paard de stationary target gaat aanraken? Vaak zit hier een verschil tussen.

Ik vind het zelf bijvoorbeeld heel tof als een paard op het wijzen met mijn arm naar de stationary target toeloopt. Maar in het begin zal ik hem nog wel eens moeten helpen door mee te lopen of de target aan te raken. Het wijzen met mijn arm is het nieuwe, uiteindelijke signaal, waarvan mijn paard nu nog niet heeft geleerd er op te reageren. Het meelopen of het aanraken van de target is het oude, al gekende signaal, wat ik extra kan inzetten wanneer ik weet dat het paard het nieuwe signaal nog niet (voldoende) snapt.

Bij het trainen van deze oefening is het heel belangrijk de juiste volgorde in het oude en het nieuwe signaal aan te houden! Eérst wil je je uiteindelijke signaal geven (de wijzende arm) en pas daarna je paard helpen door mee te lopen. Waarom is dit zo belangrijk?

 

Op het filmpje hier boven zie je dat we met twee personen Swa aan het aanleren zijn om van de ene stationary target naar de andere te lopen. Uiteindelijk willen we als signaal het wijzen met de arm en ‘ga maar’ gebruiken. Daarom zeggen we dit als eerste en als Swa dan nog niet snapt wat de bedoeling is, komt de helper in beweging. Zo kan Swa altijd het goede antwoord geven.

De juiste volgorde is key

 

Je paard haalt informatie uit jouw signalen. Hij let met name op het signaal dat als eerste komt. Dat geeft hem informatie over hoe hij zo snel mogelijk de gewenste oefening kan doen en zijn klik en beloning kan verdienen. Wijs je dus als eerste met je arm, dan leert je paard dat dat de belangrijkste informatie is om op te letten om te weten welke oefening komt. Maar ga je als eerste helpen door mee te lopen en wijs je pas daarna met je arm, dan zal je paard op het meelopen letten en niet zo goed meekrijgen dat jouw wijzende arm ook betekenis heeft.
In het algemeen kun je dus onthouden: het nieuwe signaal vervangt het oude signaal. Eérst geef je het nieuwe signaal, dan het al gekende.
Het trainen met een stationary target heeft veel praktische toepassingen. Bijvoorbeeld je paard beweging geven door hem van punt A naar punt B te laten lopen, of het staan op een vrijheidsdressuurblok als uitbreiding van het staan op een mat.

Wil jij alles leren over hoe paarden leren? Wil je graag een goede band met je paard, gebaseerd op vertrouwen en het belonen van goed gedrag? Dan zijn mijn lessen in de basis van clickertraining echt iets voor jou.

Klinkt goed, ik wil meer lezen over de lessen

Ik ontvang graag een gratis introductiesessie

paard met clickertraining leren ergens op te staan

Jouw paard vlot op het vrijheidsdressuurblok

Paard trainen om op vrijheidsdressuurblok te staanIn het rijtje oefeningen die enorm aanslaan bij veel paarden, mag het vrijheidsdressuurblok niet ontbreken! Het is een leuke oefening voor mens en paard en ook nog eens gymnastiserend en goed te combineren met andere oefeningen. In mijn lessen kan ik op aanvraag een vrijheidsdressuurblok voor je meenemen, dus zeker leuk om eens uit te proberen.

Waar het ene paard er snel weg mee is, kan het bij het andere paard een tijdje duren voor het kwartje valt dat beide voorbenen op de verhoging gezet kunnen worden. Hoe laat je het trainingsproces zo goed mogelijk verlopen voor je paard? Twee tips om jouw paard rock solid op het blok te krijgen!


1️⃣ Werk vanuit de basis

Kan je paard al met de voorbenen op een mat staan? Dit is een vorm van werken met een stationary (vast) target. Een target geeft je paard een duidelijke richting en doel. Hier kun je dus werken met een stationary target in de vorm van een mat, waarvan je paard al weet dat het daar op kan gaan staan. Als deze oefening goed op signaal staat en je kunt je paard bijvoorbeeld op een wijssignaal erop sturen, zit de basis voor begrijpen wat hij met het vrijheidsdressuurblok moet, er goed in.

paard met clickertraining leren ergens op te staan
Dit paard leert eerst op de mat te gaan staan, en erna op de al wat hogere wipwap. Dan is vervolgens het vrijheidsdressuurblok al een stuk makkelijkere stap! Ook de plaatsing van balkjes en pionnen helpt om uit te leggen waar hij zijn voeten moet plaatsen.

2️⃣ Neem tussenstappen

Neem zoveel tussenstappen als nodig wanneer blijkt dat je paard nog niet op zo’n hoog oppervlak durft te stappen. Creativiteit gewenst: begin met matjes, vouw de Plufsig mat van Ikea op of graaf je blok een stukje in!


Ben je naast tips op zoek naar extra begeleiding?
Zodat jij en je paard samen lol kunnen hebben in het doen van vrijheidsdressuuroefeningen? Ik kom graag bij jou op locatie voor een les vrijheidsdresuur met positieve bekrachtiging. In mijn lessen leer je méér dan simpelweg welke oefeningen je aan je paard kunt aanleren en hoe je dat doet. Juist het effectief aan kunnen leren van oefeningen aan je paard met goede trainingstechniek staat voorop. Zo ontwikkel je meer inzicht in het met succes en plezier trainen met je paard.

Meer informatie over de lessen

clickertraining vrijheid draf

Drie sleutels om je paard te motiveren van stap naar draf..

clickertraining vrijheid drafJe bent al een tijdje bezig met clickertrainen en jij en je paard beleven er veel plezier aan. Hij kan al een aantal basisoefeningen en ook wat leuke kunstjes. Maar hoe ga je hem motiveren om te gaan draven? Als jij wilt gaan rennen, gaat je paard iets harder stappen en met moeite kun je er een drafpasje uit krijgen.

Herkenbaar? Lees dan verder, want ik heb drie tips voor je op een rijtje gezet! De tips zullen je helpen nieuwe invalshoeken te zien aan deze oefening, zodat je weer vooruitgang te boeken met het toepassen van positieve bekrachtiging in beweging.

1. Het gaat niet om de draf

Ieder goed trainingsplan kent tussenstappen. Lukt draven dus niet, dan zijn er nog meer mogelijkheden tussen stap en draf! Ga eerst spelen met tempowisselingen in de stap. Let goed op welke signalen je met je lichaam geeft, hoe kun je zo subtiel mogelijk aan je paard aangeven dat jullie harder gaan? Klik vervolgens voor de kleinste verhoging in energie die je bij je paard waarneemt. Je kunt zelfs eerst in een nog lager tempo gaan lopen, zodat het logisch voor hem is om weer sneller te willen gaan. Eigenlijk ben je hierbij dus bezig met jouw lichaamstaal voor het verhogen van het tempo beter op signaal te zetten en deze duidelijke training gaat jullie naar the next level brengen.

2. Verander de omgeving

Het werken met pionnen, balkjes en andere obstakels geeft je paard een duidelijk doel en geeft dus meer motivatie voor het draven.

Voor onze paarden lijkt het soms vrij nutteloos om in de bak rondjes te lopen. Het leven is veel spannender als we ergens heen gaan? Hoe kun je dit inzetten?

Hier zijn twee ideeën:
Ga met je paard naar buiten. Nu wordt lopen een interessante ontdekkingsreis en gaan jullie echt ergens heen. Wil je in de bak blijven, zet daar dan pionnen neer. Zo kunnen jullie van punt naar punt gaan lopen. Door bij de pion te gaan belonen, verhoog je de motivatie van je paard om snel naar de volgende pion te gaan. Experimenteer met het tempo en richtingsveranderingen voor extra effect!

 

3. Chase the tiger

Chase the tiger is een oefening waarbij je een object, zoals een plastic zakje, aan een lang touw of afgedankte zweep bind. Je gaat je paard vervolgens belonen voor het volgen ervan en het ‘vangen’ van het zakje met zijn neus of voeten. De meeste paarden hebben al gauw door dat dit een spannende oefening is! Zie je momenten waarop je paard versnelt, dan kun je dit extra benadrukken door op dat moment te klikken.

Hieronder zie je een trainingsvideo van mij en mijn pony Swa waarin we chase the tiger doen. Je kunt zien dat hij erg focust op de ’tiger’ maar daarbij ook veel variatie in beweging laat zien: verschillende gangen, richtingen en hoofd-hals houdingen.



LET OP:
deze oefening noem ik bewust als laatste en in deze volgorde wil ik je de tips ook aanraden. Doe chase the tiger alléén wanneer je al ervaring hebt met clickertraining, je paard goed kent, weet hoe je gedrag op signaal moet zetten en hoe je je paard weer kunt vragen om rustig te wachten. Waarom? Zoals ik al noemde, kunnen paarden het spel van het achterna zitten van het zakje wel heel spannend vinden en hier te enthousiast van raken. Kun je de situatie niet voldoende inschatten of ga je te lang door, dan kan dit voor problemen zorgen. Twijfel je over deze oefening? Ga dan lekker aan de gang met de andere tips of neem les zodat je het onder begeleiding kunt doen. Ook het werken in beschermd contact is altijd een goede optie.

Wil je je verder verdiepen in het motiveren van je paard om te bewegen met positieve bekrachtiging? Ik ben enthousiast om met je aan de slag te gaan in een les!

Lees meer over mijn lessen

Terug naar overzicht

Als je paard overenthousiast is..

Een van de meest gehoorde problemen bij het starten met clickertraining is een té enthousiast paard. Je paard staat nauwelijks stil of gaat al weer zijn favoriete oefening aanbieden. Of hij is zo gemotiveerd om een beloning te krijgen, dat hij verwoede pogingen doet je beloningstasje te plunderen.

Als je dit herkent van je eigen training met je paard, weet dan dat je niet de enige bent. Het overgrote deel van de paarden die ik ontmoet bij mijn lessen valt eerder in de categorie ‘jippie, het is weer trainingstijd’ dan in ‘nee dankje, ik heb nog andere dingen te doen’. Het is dus helemaal niet gek en zeker geen reden om je clicker en beloningen weer op te bergen. Er zijn verschillende dingen die je kunt veranderen in je training en die een groot verschil kunnen maken in de rust van je paard rondom het trainen. In een les positieve bekrachtiging help ik je bepalen welke strategie het beste voor jouw paard werkt.

In hoofdlijnen zijn er vier gebieden waaraan ik dan aandacht besteed:

1. Zijn we in de snackbar of aan het ontbijten?
jouw paard bij mij in opleiding
Foto: www.curly-horses.nl

De eerste en meestal de effectiefste manier die ik inzet voor meer rust in de training, is het gebruiken van de juiste voerbeloning. Als ik jou een patatje zou beloven, doe je daar een stuk meer voor dan een normale boterham met jam. Ook je paard heeft zo zijn voorkeuren voor verschillende soorten voer. Daarom zetten we deze strategisch is. Willen we rust aanmoedigen, dan maken we gebruik van een voerbeloning waar je paard wel moeite voor wil doen, maar niet te enthousiast van wordt.

De hengst op de foto links was erg energiek en gemotiveerd in de training. Door hem een niet té lekkere beloning te geven, kwam er steeds meer rust in de training.

2. Terug naar de basis

De allereerste oefening bij het trainen met voerbeloningen is het rustig wachten tot de beloning komt. Vaak heeft een paard nog niet door dat dit de allermakkelijkste manier is om snel aan een beloning te komen. Maar hoe vaker je het beleefd wachten oefent, hoe makkelijker de keuze wordt voor je paard om even niet iets aan te bieden. Beleefdheid wordt zo het nieuwe bedelen.

3. Een oefening op een betrouwbaar signaal zetten
samen met je paard
Mede door nauwkeurige signalen van de mens leert het paard een gezonde balans aan tussen wachten op een beloning en bewegen met plezier.

Is jouw paard er zo een die maar al te graag oefeningen doet die erg energiek zijn, zoals de jambette, galopperen of zelfs steigeren? Dan is het extra belangrijk dat je leert hoe je duidelijk aan je paard kunt aangeven wanneer dat wel of niet de bedoeling is.

Paarden zijn heel goed in het lezen van onze lichaamstaal. Vaak voorspellen ze door een kleine beweging van ons al welke oefening er gevraagd zal worden. Het kan dan al snel gebeuren dat een paard deze beweging al als het signaal gaat zien voor de oefening. Zo gebeurd het dan bijvoorbeeld dat je een jambette krijgt wanneer je naast zijn schouder staat in plaats van pas als je het echte signaal geeft.

Om dit op te lossen, is het belangrijk dat je snapt hoe je een gedrag op een betrouwbaar signaal (commando) zet. Dit is iets waar ik graag aandacht aan besteed in jouw les.

4. Weten wanneer het wél mag

Als jij een paard hebt die een echte beweger is, heeft dat zeker ook zijn voordelen! Want eigenlijk vinden we het vaak maar al te leuk om als in een sprookje in vrijheid met een paard rond te rennen. Waar de voorgaande stappen gingen over rust creëren, kunnen we ook werken aan een duidelijke omgeving waarin energieke beweging wél mag.

Een voorbeeld van hoe het werken met een overenthousiast paard in mijn lessen gaat, zie je in de onderstaande video. Een van mijn lesklanten is hier met haar Lusitano aan de slag. Hij is snel hoog in energie en erg gemotiveerd. Met around a roundpen, of omgekeerd longeren waarbij het paard om een cirkel heenloopt, kan ze hem op een positieve zijn beweging te geven. Geen gedrang en een veilige en duidelijke situatie voor mens én paard.

De afscheiding helpt het paard om afstand tot de eigenaresse te bewaren. Door dit af te wisselen met rustigere oefeningen, leert dit paard dat bewegen mag, maar dat het vooral rust is wat beloningen oplevert.

Rustig wachten; de basis van het werken met positieve bekrachtiging

In mijn vorige blog heb ik uitgelegd waarom ik voedselweigeren nooit aanleer aan paarden wanneer zij geïntroduceerd worden in het trainen met voerbeloningen. Ik werk liever met de oefening rustig wachten. Vandaag leg ik je uit waarom dit een beter alternatief is!
Trainen van mind én body

Rustig wachten wordt ook wel beleefdheid, SSFF of standing still facing forward genoemd. Dit is van de belangrijkste basis oefeningen bij het clickertrainen. Ik vind het zelfs meer dan een basisoefening, omdat het uiteindelijk een vast ritueel voor je paard gaat worden dat terugkomt bij het starten van iedere oefening. Je legt bij het rustig wachten het paard namelijk uit wat hij moet doen wanneer er even niets gebeurd tijdens het trainen. Je paard leert om rustig te wachten en dat dat voer dan vanzelf wel een keer komt. Hierbij let je ook op zijn lichaamshouding en gemoedstoestand. Je paard staat er dan niet alleen ontspannen bij, maar ís ook echt ontspannen.

Trainen met beloningen betekend plezier voor paard én eigenaar. Maar het is wel belangrijk een goede basis te leggen met het oefenen van rustig wachten.
Set it up for succes

Voedselweigeren is vooral in de aan leerfase erg lastig voor het paard. Het moet dan een mentale beslissing maken om het getoonde voer niet aan te nemen. Vaak is het paard niet in staat die beslissing te maken, omdat het tot dan toe altijd gewend is geweest rechtstreeks op eten af te gaan. Bij rustig wachten wordt er ook gewerkt met voer, maar dit wordt pas getoond wanneer het paard de beloning al verdiend heeft.

Om van rustig wachten een succesvolle oefening te maken die je paard in iedere situatie beheerst, is het heel belangrijk dat je zo begint met trainen dat het paard steeds in staat is om het goede antwoord te geven. De situatie wordt zo opgezet, dat het paard al snapt dat het geen zin heeft om te gaan schooien. Je vergroot bijvoorbeeld de afstand tussen jou en je paard door achter een hek te gaan staan. Je kunt daardoor meteen beginnen met het belonen voor goed gedrag en maakt de situatie pas iets uitdagender wanneer dit goede gedrag een gewoonte is geworden voor je paard.

Samana beheerst deze oefening zo goed, dat hij ook rustig kan blijven wachten tot ik hem ga belonen terwijl er om hem heen van alles gebeurd.
Foto: www.curly-horses.nl
Leren van het verleden

Je paard heeft een goed geheugen en omdat voedsel zo belangrijk voor hem is, zal hij teruggrijpen op de manieren die eerder gewerkt hebben om voer te krijgen. Of dit nu aan jouw jaszak snuffelen is of een beentje mooi in de lucht houden, vanaf nu gelden er andere regels! Er komt alleen een beloning na de klik en de klik komt alleen maar bij het gedrag dat jij graag wilt zien van je paard. Wees je ervan bewust dat jij de situatie in de hand hebt. Als jouw paard gedrag vertoond wat je niet fijn vind, wil je hem daar geen beloning meer voor geven. Het is dus aan jou om hem te leren dat het nieuwe, beleefde gedrag veel sneller tot een beloning leidt.

Succesvol starten met rustig wachten

Het kan even duren voordat je paard deze omslag naar beleefd gedrag maakt, vooral wanneer je hem in het verleden lukraak wat beloningen hebt gegeven zonder duidelijk signaal. Heb dan geduld en hou steeds dezelfde regels aan. Heb er vertrouwen in dat je paard in de toekomst wel de goede keuze zal maken om rustig te gaan staan voor een beloning. Want hij zal doen, waar jij hem voor beloont!

Ben jij bezig met het werken met voedsel beloningen merk je dat je paard soms toch wil gaan bedelen? Of schrikt het je juist af omdat je bang bent dat je paard onbeleefd wordt en gaat schooien? Ik wil je gerust stellen. Het is heel goed mogelijk om zonder enige vorm van bedelgedrag met voedselbeloningen te werken. Wel is het belangrijk je goed te verdiepen in hoe een paard leert en hoe je gedrag af- en aan kunt moedigen. Dit gaat het snelste door een aantal lessen in clickertraining te nemen. Kies bijvoorbeeld een tienrittenkaart voor privéles in clickertraining om vlot op weg geholpen te worden. Meer informatie over hoe ik je kan begeleiden vind je hier.

Waarom ik geen voedsel weigeren aanleer

Als je wilt beginnen met vrijheidsdressuur, is een van de eerste oefeningen die aangeraden worden om te doen vaak het voer weigeren. Hierbij hou je de beloning in een (open) hand voor de neus van je paard en vraag je hem om juist van je hand weg te gaan om een beloning te krijgen. Bij Effectief Trainen maak ik geen gebruik van voedsel weigeren in de basistraining en in deze blog wil ik je uitleggen waarom dat zo is. In de volgende blog zal ik ook behandelen welke oefening je beter als alternatief kunt trainen.

Voedsel weigeren is voor gevorderden
Voedsel weigeren is een oefening die veel zelfbeheersing van je paard vraagt. Als je bent nog helemaal aan het begin van het werken met voedsel als beloning staat, is de manier waarop jouw paard tot nu toe heeft geleerd dat er iets lekkers komt waarschijnlijk door met zijn neus aan jouw zakken te zitten en naar je hand te gaan wanneer daar voer in zichtbaar is. Hoe vaker hem dat in het verleden iets heeft opgeleverd, hoe groter de kans is dat hij dat zal proberen te herhalen tijdens het aanleren van voedsel weigeren. Maar dat is juist wat je niet wilt aanmoedigen!

Als beginnende trainer kan het lastig zijn om om te bepalen hoe je voedsel weigeren goed kunt aanleren. Bij het werken met voedselbeloningen zijn een goede timing en het maken van de juiste stappen erg belangrijk. Maar dit zijn vaardigheden die je gaandeweg moet ontwikkelen, waardoor je beter eerst met andere basisoefeningen kunt beginnen.

Bijten met voedselweigeren is geen respect issue
Een paard is steeds bezig om te kijken welk gedrag hem iets fijns oplevert en wat hij beter niet meer kan herhalen. Je paard heeft waarschijnlijk al jarenlang heeft geleerd dat de snelste manier om iets lekkers te krijgen of er in ieder geval bij in de buurt te komen is door te schooien. Dit gedrag zit dus goed opgeslagen in zijn hersenen.  Het is dus lastig voor hem om na zoveel jaren zo op jouw handen het gefocust te zijn, dat nu ineens niet meer te mogen doen. Dat hij schooit of bijt komt niet doordat hij jou niet respecteert, maar juist door eerdere ervaringen met mensen die hem wel beloond hebben voor ongewenst gedrag.

Vaak leren onze paarden al jong om op onze handen of zakken te focussen omdat dit het lekkers dichterbij brengt. Dit betekend niet dat je paard je niet respecteert, hij doet gewoon wat hem in het verleden het meeste heeft opgeleverd! Let dus op wat je je paard aanleert.
Op de foto Alano en Shanti van www.curly-horses.nl

Voedselweigeren maakt het verleidelijk om straf te geven
De verleiding voor je paard om toch het eten uit je hand te pakken kan best groot zijn ongeacht hoeveel respect hij voor jou heeft. Daarom is de kans groot dat je paard toch fouten maakt in het aanleren van het voedsel weigeren. En hoe reageer je daar dan op? Natuurlijk probeer je met vrijheidsdressuur te belonen voor wat hij goed doet, maar het wordt wel erg lastig om niet op knabbelen of bijten aan je hand in te gaan. De verleiding is dan groot om je paard te straffen of zijn bedelgedrag te ontmoedigen door druk uit te oefenen.

Is het niet veel logischer om je te focussen op wat je je paard wel wilt leren in het omgaan met voer beloningen in plaats van hem te vertellen wat hij niet moet doen? Wanneer je hem dat met een eenvoudigere oefening uitlegt, zorg je ervoor dat je hem steeds kunt vertellen dat hij het goed doet zodat het trainen echt een leuke ervaring voor hem is. Hij hoeft dan niet bang te zijn voor straf om dat hij een (begrijpelijke) fout maakt.

Voedselweigeren heeft beperkt nut voor het succesvol aanleren van gevorderde vrijheidsdressuur oefeningen
Hoe logisch is het voor je paard om toch achter je hand met voer aan te gaan wanneer je een oefening zoals de klassieke buiging aan gaat leren met lokken? Je paard zal niet twijfelen of hij wel aan het voer mag komen en proberen je hand te volgen. Het voedsel weigeren heeft hierbij dus geen nut gehad voor het beleefd met voer omgaan bij andere oefeningen. En door te gaan werken met lokken, werk je wat je hebt bereikt met voedsel weigeren misschien juist wel tegen.

Bij andere aanleermethoden dan lokken, haal je het voer pas uit je voertasje of jaszak wanneer de oefening afgelopen is. Je staat dan niet met je hand met voer erin te wachten tot je paard de oefening voldoende heeft uitgevoerd voor een beloning. Dus ook hiervoor heeft voedsel weigeren weinig nut. Zeker wanneer je met een beloningssignaal zoals een clicker werkt, weet je paard dat er toch geen eten uit je hand komt voor jij dat hebt gezegd.

Het paard zou als alternatief kunnen proberen aan je jaszakken te gaan schooien, maar op dat moment kun je niet ineens voedsel weigeren inzetten. Dan zou je je paard leren dat het startknopje voor de oefening voedsel weigeren is om aan je jaszakken te snuffelen. Ook heeft je paard bij het voedsel weigeren alleen een link gelegd tussen niet aan je hand zitten en beloond worden, maar niet tussen niet aan je zakken zitten en beloond worden.

Het alternatief voor voedselweigeren
Als je naar aanleiding van deze blog besluit toch nog niet aan de slag te gaan met voedselweigeren, wat kun je dan doen? Je moet toch een manier hebben om je paard uit te leggen dat hij niet moet bedelen. Als alternatief voor voedselweigeren maakt ik gebruik van de oefening beleefdheid, een van de belangrijkste basisoefeningen van het clickertrainen. In mijn volgende blog lees je wat beleefdheid is en waarom het zo’n goed alternatief is voor voedsel weigeren!

Swa heeft niet door voedsel weigeren, maar door clickertraining en de oefening beleefdheid geleerd om rustig te wachten tot de beloning naar hem toe komt.