Hoe reageer je op ongevraagd aangeboden oefeningen?

paard voetje gevenWe herkennen het allemaal wel, paarden en pony’s die zo enthousiast zijn rondom het werken met voerbeloningen en allerlei gedrag aanbieden. Soms schattig, zoals flemen, maar wat als het om ongevraagd steigeren gaat? Dan is het ineens niet zo leuk meer.

Van een volger kreeg ik een mooi voorbeeld. Haar paard blijft maar voetjes geven als zij juist om een carrot stretch wil vragen. Ook als ze het voetjes geven negeert door weg te draaien, ‘nee’ zegt en pas weer terug draait als haar paard gestopt is met voetjes geven. De stretches gaan dan één of twee keer goed, maar vervolgens begint het gedrag weer van voor af aan. Hoe ga je hier mee om?

Laten we eens diep de leertheorie induiken!

Allereerst, haal even diep adem. Er is gelukkig geen reden om geïrriteerd te zijn, zie het gedrag van je paard als een aanwijzing dat je iets kunt veranderen voor een nog betere communicatie. Je paard doet gewoon iets waarvan het denkt dat het een beloning oplevert. Geef jezelf een compliment dat je opmerkt dat je iets wilt verbeteren in de training.

Blijkbaar is er ondanks het negeren toch iets aan het voetjes geven wat je paard als leuk ervaart. Bijna altijd komt dit omdat je trainingslus niet vloeiend genoeg is.

Wat is een trainingslus? Een lus bestaat uit de stappen die zich herhalen binnen één oefening. Dit zijn het signaal (commando) voor de oefening, het gedrag (de oefening), het beloningssignaal en de beloning. In het voorbeeld van de carrot stretches zou dit kunnen zijn: het zien van de targetstick naast de schouder – inbuigen van de hals – beloningssignaal – stukje wortel als beloning.

Ergens tijdens het aanleren van de carrot stretch is er een ander gedrag bijgekomen, het paard buigt niet alleen meer de hals in, maar geeft ook een voetje. Dit zal niet met een bedelend voetje zijn begonnen dat enkele seconden de lucht in gaat, maar waarschijnlijk heeft het paard toevallig zijn voet een keer in de lucht getild tijdens het doen van de carrot stretch. Is er op zo’n moment beloont, dan kunnen onze slimme paarden gaan denken dat het niet om het inbuigen maar om het voetje gaat!

Hoe los je dit weer op?
timing clickertraining paard
Snel kunnen reageren is belangrijk. Toon je paard duidelijk welke oefening hij moet doen, al vóór hij zelf een andere oefening heeft kunnen verzinnen.

Kijk naar op welk moment de oefening nog wel goed gaat en bouw het vanuit daar weer op. Zorg dat je je paard voor bent, zodat je kunt belonen vóór hij is begonnen met het geven van het voetje. Ook als dit betekend dat je paard op het begin maar twee centimeter inbuigt voordat je klikt. Lukt het eenmaal om een klein stukje van de oefening te krijgen zonder een voetje in de lucht, dan ervaart je paard dat dit is wat de meeste beloning oplevert en zul je de oefening al snel weer kunnen uitbouwen.

Gaat het toch nog af en toe mis? Knip de oefening in nog kleinere stukjes op. Soms zul je daarbij zelfs helemaal terug moeten gaan naar het belonen voor beleefd wachten. Zo voorkom je dat je toch nog beloont voor een stretch inclusief voetje en ervaart je paard toch dat het goed te doen is om een beloning te krijgen. Dit vraagt om best wel wat snelheid en skills van jezelf, maar je zult er veel van leren! Vind je het fijn dat ik met je meekijk om te zien waar het probleem precies zit? Ik help jullie graag op weg in een les. Indien gewenst kan ik daarbij ook je paard voor jou trainen zodat je daarna met een schone lei verder kunt.

Lees meer over de mogelijkheden voor les

Rustig wachten; de basis van het werken met positieve bekrachtiging

In mijn vorige blog heb ik uitgelegd waarom ik voedselweigeren nooit aanleer aan paarden wanneer zij geïntroduceerd worden in het trainen met voerbeloningen. Ik werk liever met de oefening rustig wachten. Vandaag leg ik je uit waarom dit een beter alternatief is!
Trainen van mind én body

Rustig wachten wordt ook wel beleefdheid, SSFF of standing still facing forward genoemd. Dit is van de belangrijkste basis oefeningen bij het clickertrainen. Ik vind het zelfs meer dan een basisoefening, omdat het uiteindelijk een vast ritueel voor je paard gaat worden dat terugkomt bij het starten van iedere oefening. Je legt bij het rustig wachten het paard namelijk uit wat hij moet doen wanneer er even niets gebeurd tijdens het trainen. Je paard leert om rustig te wachten en dat dat voer dan vanzelf wel een keer komt. Hierbij let je ook op zijn lichaamshouding en gemoedstoestand. Je paard staat er dan niet alleen ontspannen bij, maar ís ook echt ontspannen.

Trainen met beloningen betekend plezier voor paard én eigenaar. Maar het is wel belangrijk een goede basis te leggen met het oefenen van rustig wachten.
Set it up for succes

Voedselweigeren is vooral in de aan leerfase erg lastig voor het paard. Het moet dan een mentale beslissing maken om het getoonde voer niet aan te nemen. Vaak is het paard niet in staat die beslissing te maken, omdat het tot dan toe altijd gewend is geweest rechtstreeks op eten af te gaan. Bij rustig wachten wordt er ook gewerkt met voer, maar dit wordt pas getoond wanneer het paard de beloning al verdiend heeft.

Om van rustig wachten een succesvolle oefening te maken die je paard in iedere situatie beheerst, is het heel belangrijk dat je zo begint met trainen dat het paard steeds in staat is om het goede antwoord te geven. De situatie wordt zo opgezet, dat het paard al snapt dat het geen zin heeft om te gaan schooien. Je vergroot bijvoorbeeld de afstand tussen jou en je paard door achter een hek te gaan staan. Je kunt daardoor meteen beginnen met het belonen voor goed gedrag en maakt de situatie pas iets uitdagender wanneer dit goede gedrag een gewoonte is geworden voor je paard.

Samana beheerst deze oefening zo goed, dat hij ook rustig kan blijven wachten tot ik hem ga belonen terwijl er om hem heen van alles gebeurd.
Foto: www.curly-horses.nl
Leren van het verleden

Je paard heeft een goed geheugen en omdat voedsel zo belangrijk voor hem is, zal hij teruggrijpen op de manieren die eerder gewerkt hebben om voer te krijgen. Of dit nu aan jouw jaszak snuffelen is of een beentje mooi in de lucht houden, vanaf nu gelden er andere regels! Er komt alleen een beloning na de klik en de klik komt alleen maar bij het gedrag dat jij graag wilt zien van je paard. Wees je ervan bewust dat jij de situatie in de hand hebt. Als jouw paard gedrag vertoond wat je niet fijn vind, wil je hem daar geen beloning meer voor geven. Het is dus aan jou om hem te leren dat het nieuwe, beleefde gedrag veel sneller tot een beloning leidt.

Succesvol starten met rustig wachten

Het kan even duren voordat je paard deze omslag naar beleefd gedrag maakt, vooral wanneer je hem in het verleden lukraak wat beloningen hebt gegeven zonder duidelijk signaal. Heb dan geduld en hou steeds dezelfde regels aan. Heb er vertrouwen in dat je paard in de toekomst wel de goede keuze zal maken om rustig te gaan staan voor een beloning. Want hij zal doen, waar jij hem voor beloont!

Ben jij bezig met het werken met voedsel beloningen merk je dat je paard soms toch wil gaan bedelen? Of schrikt het je juist af omdat je bang bent dat je paard onbeleefd wordt en gaat schooien? Ik wil je gerust stellen. Het is heel goed mogelijk om zonder enige vorm van bedelgedrag met voedselbeloningen te werken. Wel is het belangrijk je goed te verdiepen in hoe een paard leert en hoe je gedrag af- en aan kunt moedigen. Dit gaat het snelste door een aantal lessen in clickertraining te nemen. Kies bijvoorbeeld een tienrittenkaart voor privéles in clickertraining om vlot op weg geholpen te worden. Meer informatie over hoe ik je kan begeleiden vind je hier.

Je training leuker maken, ook voor jezelf!

Voor paard én trainer moet de training belonend zijn!

Ik maak graag de training van mijn pony zo belonend mogelijk, maar hoe leuk maak ik het eigenlijk voor mezelf? Toen ik bij de nieuwsbrief van Sandra van Hippologic de ‘Track your Training Days’ kalender ontving, leek het me meteen leuk om dit te gaan uit proberen. Dit is dus geen gewone maandkalender, maar een waarin je per dag dat je je paard getraind hebt, jezelf kunt belonen door die dag af te vinken. Hoe leuk is dat?

Nou, best wel erg leuk en motiverend ontdekte ik! Normaal ben ik niet zo goed in dingen lang volhouden. Maar nadat ik de kalender van mei had geprint en aan de muur boven mijn bureau had gehangen, keek ik er al na elke training met mijn pony Swa naar uit om een mooi groen vinkje te plaatsen. Zo zag mijn kalender er aan het einde van de maand uit:

Ik leerde ook een paar dingen van het bekijken van mijn ingevulde trainingskalender:

  1. Dinsdag is mijn favoriete dag om te trainen! Daar ga ik goed gebruik van maken. Blijkbaar heb ik op dinsdag vaker tijd dan op andere dagen, dus kan ik ook wat bewuster nadenken over wat mijn trainingsdoelen zijn die dag en mijn trainingssessie extra goed voorbereiden.
  2. Meestal heb ik de dagen dat ik ‘alleen’ naar buiten ging en niet in de paddock aan horse agility of vrijheidsdressuur met mijn pony heb getraind niet afgevinkt. Maar eigenlijk ben ik toch altijd mijn pony aan het trainen, ook wanneer we een buitenrit maken? We zijn dan bijvoorbeeld veel bezig met op commando gras eten. Niet te streng tegen mezelf zijn, zoiets telt ook als een officiële trainingsdag!
  3. Mijn weekendpatroon: veel tijd, weinig getraind. Eén van de weekenden bracht ik bij mijn ouders door, goed excuus. Maar ik ga me voortaan wel voornemen om in elk geval op zaterdag een korte trainingssessie met Swa te doen. Hoe meer herhaling, hoe sneller onze vooruitgang zal zijn.

Mijn conclusie: na een maand voelt het als een sport om in juni nog meer vinkjes op mijn trainingskalender te laten verschijnen! Ik vind de trainingskalender van Hippologic een goed idee en wil er mee blijven werken. Als je uit wilt proberen of deze tool voor jou ook zou werken bij het regelmatig trainen van je paard, lees dan deze blog van Sandra van Hippologic waar je de uitleg van de kalender vind en een link om je in te schrijven voor haar nieuwsbrief waar je de ‘Track your Training Days’ kalender bij cadeau krijgt.